Tiêu chảy là tình trạng đi cầu phân lỏng với số lượng và số lần nhiều hơn so với bình thường. Tùy vào thời gian kéo dài, có thể phân ra ba loại tiêu chảy chính : tiêu chảy cấp tính kéo dài trong một vài ngày đến một tuần, tiêu chảy bán cấp kéo dài khoảng ba tuần và tiêu chảy mạn tính kéo dài hơn bốn tuần. Tùy tình trạng cụ thể mà tiêu chảy có thể kèm theo đau bụng âm ỉ hay đau quặn, nôn và buồn nôn, chướng bụng, chán ăn, khát nước, sốt, phân có máu…Có nhiều nguyên nhân gây ra tiêu chảy như nhiễm vi khuẩn, virut, ký sinh trùng, không dung nạp thức ăn, dự ứng thực phẩm, tác dụng phụ của thuốc, bệnh lý đường tiêu hóa…

Tiêu chảy là tình trạng bệnh lý rất phổ biến. Người lớn trung bình bị tiêu chảy bốn lần một năm. Tất cả mọi người, bất kể lứa tuổi và giới tính nào đều có thể bị tiêu chảy. Đây cũng là một trong những lý do đi khám bệnh phổ biến nhất, bệnh có thể dao động từ mức độ nhẹ và tạm thời, cho đến mức độ nặng và kéo dài, có thể đe dọa mạng sống. Bởi vậy, việc phát hiện, chẩn đoán và xử trí kịp thời là hết sức cần thiết. Đối với tiêu chảy nhẹ, việc điều trị thường chỉ là bồi hoàn lại đủ số dịch bị mất bằng cách uống nhiều nước, hoặc dùng các thức uống có chứa chất điện giải. Trong trường hợp nghiêm trọng hơn thì cần phải đến bệnh viện để truyền dịch qua đường tĩnh mạch. Nếu tiêu chảy do nhiễm khuẩn nhất thiết phải sử dụng dùng thuốc kháng sinh thích hợp. Ngoài ra, còn nên chọn dùng thuốc chống tiêu chảy, các chế phẩm sinh học, thực phẩm bổ sung có chứa vi khuẩn hữu ích và liệu pháp vitamin. Tuy nhiên, trong không ít trường hợp việc trị liệu tiêu chảy vẫn còn gặp nhiều khó khăn do độ hiệu quả và tính an toàn của tân dược vẫn còn có mặt hạn chế.

Một trong những hướng điều trị tiêu chảy hiện nay được nhiều người hết sức quan tâm là đi sâu tìm hiểu, nghiên cứu và sử dụng các sản phẩm được bào chế từ thảo dược và các chất có nguồn gốc từ cây cỏ thiên nhiên, trong đó không thể không kể đến viên nang Seirogan của nhà sản xuất Taiko Pharmaceutical Co, Ltd. Thành phần của sản phẩm này gồm những vị thuốc rất thông dụng để trị liệu bệnh tiêu chảy của y dược học cổ truyền phương Đông như hoàng bá, trần bì, cam thảo, câu đằng có công dụng thanh nhiệt trừ thấp, hành khí chỉ thống, bồi bổ tỳ vị và đã được dược học hiện đại chứng minh. Nhưng điểm đặc sắc của viên nang Seirogan là sử dụng Creosote thảo mộc làm chủ dược. Đây là một chất lỏng màu vàng nhạt, thu được từ quá trình cacbon hóa nhựa gỗ sồi, dẻ gai. Creosote thảo mộc chứa các phức hợp phenol như guaiacol, creosol, and phenol. Từ năm 1930 người Đức đã chiết xuất được creosote thảo mộc từ nhựa gỗ để điều trị các vết thương nhiễm trùng. Nhờ tác dụng diệt khuẩn, Creosote thảo mộc được dùng để làm chất bảo quản thực phẩm, chất chống đông và điều trị bệnh lao. Lần đầu tiên Creosote thảo mộc được sử dụng để trị tiêu chảy là trong cuộc nội chiến Mỹ, hiệu quả điều trị được đánh giá rất cao. Kể từ đó Creosote thảo mộc trở thành thành phần chính để bào chế Seirogan. Trong các tài liệu về dược học, Creosote thảo mộc được xếp vào nhóm thuốc kháng khuẩn điều trị tiêu chảy. Những kết quả nghiên cứu mới nhất chỉ ra rằng creosote thảo mộc còn có tác dụng cân bằng lượng nước trong đường ruột do đó Creosote thảo mộc có thể điều trị các trường hợp tiêu chảy, phân nhão, phân lỏng. Đồng thời Chất này còn có tác dụng ức chế co bóp cơ trơn đường ruột, chống tăng tiết dịch nên hiệu quả trị liệu tiêu chảy rất cao.

Bởi vậy, Seirogan hiệu Cây kèn là thuốc OTC có mặt trên thị trường hơn 100 năm nay và được rất nhiều khách hàng yêu thích. Là thuốc tiêu chảy số 1 ở Nhật Bản (với thị phần ổn định ở tỷ lệ 50%), Trung Quốc, Đài Loan và Hồng Kông. Bên cạnh đó sản phẩm này còn được bán ở nhiều quốc gia Đông Nam Á, Thái Lan, Malaysia, Bắc Mỹ và cũng đã có mặt ở Việt Nam. Thuốc được chỉ định trong các trường hợp bị tiêu chảy, phân lỏng, phân nhão vì nhiều lý do khác nhau. Seirogan chống chỉ định ở người có tiền sử thể hiện triệu chứng tăng mẫn cảm như nổi ban, mẩn đỏ, ngứa và phù nề. Thận trọng khi dùng thuốc này cho phụ nữ có thai và đang cho con bú, trẻ em dưới 5 tuổi, bệnh nhân tiêu chảy có sốt cao, người bị bệnh gan thận nếu không có ý kiến của bác sĩ. Ở Việt nam, Seirogan đang dần tạo được niềm tin cậy của thầy thuốc và bệnh nhân.

 ThS. BS  Hoàng Khánh Toàn

(Chủ nhiệm khoa Đông y, Bệnh viện trung ương Quân đội 108)